پانسمان نقش اساسی در مراقبت و بهبود زخم دارد. آنچه ممکن است ندانید این است که انواع مختلفی از پانسمان ها وجود دارد که هر کدام ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند که آنها را برای زخم های خاص مناسب می کند. در واقع، بیش از 3000 پانسمان مختلف برای کمک و رسیدگی به تمام جنبه های مختلف مراقبت از زخم وجود دارد.
در حالی که یک متخصص مراقبت از زخم می تواند به شما در تعیین پانسمان مناسب برای زخم کمک کند، داشتن درک کامل از انواع مختلف پانسمان ها و زمان استفاده از آنها، می تواند در بهبود زخم و جلوگیری از عوارض، بسیار مهم باشد.
پانسمان ها موادی هستند که برای بهبود زخم ها، محافظت از آنها در برابر عفونت و جلوگیری از آسیب بیشتر، روی زخم ها استفاده می شود. آنها در اشکال و انواع مختلف وجود دارند. هر کدام اهداف و مزایای خاص خود را دارند. همانطور که گفته شد، عملکرد اولیه پانسمان زخم فراهم کردن یک محیط مرطوب برای بهبود زخم است که باعث رشد سلول های سالم و تسهیل روند بهبودی می شود.
بیایید نگاهی عمیق‌تر به برخی از رایج‌ترین پانسمان‌های سنتی و نوین یا مدرن که اغلب در مراقبت از زخم استفاده می‌شوند، بیندازیم. توجه به این نکته ضروری است که برخی از پانسمان ها ممکن است برای همه انواع زخم ها مناسب نباشند و همیشه بهتر است با یک متخصص مراقبت از زخم مشورت کنید تا بهترین روش درمانی برای یک زخم خاص را تعیین کنید.
بر اساس نوع زخم باید از پانسمان مناسب استفاده شود. انتخاب پانسمان باید بر اساس توانایی آن در:
پانسمان خشک نوعی پانسمان زخم سنتی است که از پنبه بافته شده یا الیاف مصنوعی ساخته می شود.به دلیل هزینه کم و فرآیند تولید ساده، پرمصرف ترین پانسمان های بالینی هستند. آنها ارزان و در دسترس هستند و آنها را به گزینه ای محبوب برای مراقبت از زخم تبدیل می کند. آنها را می توان به تنهایی یا در ترکیب با سایر پانسمان ها برای جذب ترشحات زخم استفاده کرد. با این حال، آنها برای چندین نوع زخم مزمن مناسب نیستند، زیرا می توانند باعث خشک شدن بستر زخم شده و به بافت بستر زخم چسبیده و باعث ضربه یا تروما شده و روند بهبودی را به تاخیر بی‌اندازد.
در مقایسه با پانسمان های سنتی، پانسمان های نوین دارای زیست سازگاری بهتر هستند و رطوبت را بهتر حفظ می‌کنند که این درد را تسکین می‌دهد.
پانسمان‌های نوین پانسمان‌های غیر چسبنده‌ای هستند که برای به حداقل رساندن ضربه و درد در هنگام تعویض پانسمان طراحی شده اند. آنها از موادی ساخته شده اند که به زخم نمی چسبند، مانند سیلیکون. این نوع پانسمان‌ها را می‌توان برای زخم‌هایی با بافت ظریف یا شکننده مانند سوختگی، محل گیرنده پیوند پوست و محل‌های اهداکننده پیوند پوست استفاده کرد. علاوه براین پانسمان نوین ممکن است حاوی مواد آنتی میکروبیال مانند نقره، عسل، PHMB و …. باشد تا بتوان از آنها برای کاهش لود باکتریایی در زخم های عفونی استفاده کرد.
رایج ترین پانسمان های نوین مورد استفاده هیدروژل ها، هیدروکلوئیدها، آلژینات ها، فوم ها و فیلم ها هستند.
پانسمان های هیدروکلوئید پدهای جاذب چسبنده هستند که اغلب برای زخم های با ترشح کم تا متوسط استفاده می شود. عوامل ژل ساز موجود در این پانسمان ها بسیار جاذب هستند و به مرطوب نگه داشتن ناحیه کمک می کنند. آنها به محافظت از زخم در برابر آلودگی، کاهش درد و بهبود زخم کمک می کنند.
زخم های فشاری
پانسمان پای دیابتی
سوختگی های جزئی یا سطحی
ساییدگی ها
پارگی پوست
محل های اهدا کننده پوست
پانسمان های فوم که اغلب از فوم پلی اورتان ساخته می شوند، اغلب برای زخم هایی با ترشحات متوسط تا زیاد استفاده می شوند. این پانسمان ها نرم و بالشتکی بوده و فشار وارد بر موضع را پخش کرده و از موضع در برابر فشار محافظت می‌کند.
این پانسمان از جلبک دریایی ساخته می شود و حاوی یون های کلسیم و سدیم است که در تماس با زخم، ترشحات را در الیاف پلی‌ساکاریدی خود جذب کرده و ماده ای ژل مانند ایجاد می کند. برخی از پانسمان های آلژینات ممکن است حاوی نقره و یا عسل و یا سایر مواد آتتی‌میکروبیال باشد.
پانسمان های فیلم شفاف نازک، شفاف و ضد آب هستند و امکان مشاهده زخم را بدون برداشتن پانسمان فراهم می کنند. آنها اغلب از پلیمری ساخته می شوند که به اکسیژن اجازه می دهد به زخم رسیده در حالی که بخار از سطح پانسمان آزاد می شود. پانسمان های فیلم شفاف می توانند به کاهش درد و محافظت از زخم در برابر ورود آلودگی ها به زخم در حین بهبود کمک کنند.
پانسمان های هیدروژل از ۹۰-۷۰ درصد آب تشکیل شده اند و یک محیط مرطوب برای زخم ایجاد می کنند که برای بهبود زخم مفید است. پانسمان های هیدروژل یک انتخاب رایج برای زخم های خشک با حداقل ترشحات هستند، زیرا می توانند به جلوگیری از خشک شدن، تقویت دبریدمان و کاهش درد زخم کمک کنند.
این نوع پانسمان حاوی کلاژن است، پروتئینی که در بدن انسان یافت می شود و بهبود را تسهیل می بخشد. این پانسمان ها را می توان از منابع حیوانی یا انسانی تهیه کرد و در اشکال مختلف از جمله ژل، پودر و ورقه موجود می باشند. پانسمان حاوی کلاژن می تواند به کاهش التهاب کمک کند. با این حال، آنها ممکن است برای زخم های پر ترشح مناسب نباشند، زیرا ممکن است اشباع شده و کارایی خود را از دست بدهند. علاوه بر این، پانسمان های کلاژن ممکن است برای افراد مبتلا به آلرژی به کلاژن یا سایر محصولات حیوانی مناسب نباشد.
پانسمان‌های نقره حاوی نقره است، یک عامل ضد میکروبی طبیعی که می تواند به پیشگیری و درمان عفونت زخم کمک کند. این پانسمان ها در اشکال مختلفی مانند ژل، فوم و فیلم موجود می باشند. در حالی که در اکثر موارد زخم های عفونی موثر هستند، استفاده طولانی مدت از پانسمان‌های زخم نقره ممکن است منجر به سمیت نقره شود که می تواند باعث تغییر رنگ پوست، اختلال در بهبود زخم و سایر عوارض جانبی شود. به این ترتیب، استفاده از پانسمان های نقره تحت راهنمایی متخصص مراقبت از زخم یا کارشناس زخم بسیار مهم است.
پانسمان های تخصصی زخم برای انواع خاصی از زخم ها، اغلب در موارد بسیار جدی استفاده می شود. فقط متخصصان مراقبت از زخم یا کارشناسان زخم میتوانند از آنها استفاده کنند. پانسمان های تخصصی زخم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
پانسمان های NPWT پانسمان های پیشرفته ای هستند که از فشار منفی برای حذف مایع اضافی و ترشحات زخم استفاده می کنند.
پانسمان‌های بیولوژیکی از بافت انسانی یا حیوانی یا سایر منابع طبیعی ساخته می‌شوند و برای کمک به بهبود زخم‌های شدید استفاده می‌شوند. پانسمان های پوست مهندسی شده زیستی ، اتوگرافت هایی هستند که معمولاً از سلول های پوستی بیمار رشد می کنند و برای جایگزینی بافت پوستِ از دست رفته استفاده می شوند.
به عوامل مختلفی مانند نوع زخم، مرحله بهبودی و محل آسیب بستگی دارد. زخم‌هایی که در خانه پانسمان می‌شوند با زخم‌هایی که در یک مرکز مراقبت از زخم حرفه‌ای پانسمان می‌شوند بسیار متفاوت است. همانطور که در بالا اشاره شد، همیشه توصیه می شود که در مورد نوع پانسمان و توصیه هایی در مورد تعویض آنها با یک متخصص زخم مشورت کنید.
زخم های سطحی را معمولاً می توان در خانه با پانسمان های ساده مانند گاز، پماد، بانداژ و… درمان کرد. با این حال، این پانسمان‌های سنتی ممکن است در برخی مواقع هنگام برداشتن، آسیب زننده باشند، زیرا معمولاً به زخم می‌چسبند. آنها همچنین به خودی خود یک محیط مرطوب را فراهم نمی کنند، به همین دلیل استفاده از ژل ترمیم کننده زخم یا کرم موضعی مهم است تا محل پوست آسیب دیده مرطوب بماند.
زخم های عمیق ممکن است به پانسمان های پیشرفته مانند فوم یا آلژینات نیاز داشته باشند. برخی از این ها را می توان بدون نسخه خریداری کرد و در خانه تجویز کرد، اما اگر زخم عمیق است یا در خطر عفونت است، بهتر است برای انجام آن از یک کارشناس زخم مشورت بگیرید. بسته به اینکه زخم چقدر ترشح دارد، نیاز به دبریدمان دارد یا خیر، و عوامل دیگر…، یک پانسمان مناسب تعیین می شود.
پانسمان برای زخم های جدی تر بسته به نوع آسیب می تواند متفاوت باشد. مثلا:
هنگامی که دچار بریدگی، خراش یا هر نوع زخم دیگری می‌شوید، مراقبت صحیح از آن برای کمک به بهبود و جلوگیری از عفونت بسیار مهم است. در اینجا چند نکته اضافی برای پانسمان مناسب مراقبت از زخم وجود دارد:
انتخاب پانسمان مناسب برای اطمینان از بهبود مناسب زخم و جلوگیری از خطر عفونت ضروری است. هنگام انتخاب پانسمان باید عواملی مانند نوع زخم، مرحله بهبود زخم و میزان مایع یا ترشحات تولید شده توسط زخم را در نظر گرفت.
قبل از استفاده از پانسمان زخم، لازم است اطمینان حاصل شود که زخم به طور کامل تمیز شده است. می توانید این کار را با صابون ملایم، آب یا محلول نمکی انجام دهید. تمیز کردن مناسب به از بین بردن هرگونه کثیفی یا زباله ای که ممکن است وجود داشته باشد کمک می کند و همچنین خطر عفونت را کاهش می دهد. این مرحله ممکن است دردناک باشد، پس به یاد داشته باشید که ملایم باشید.
تکنیک های کاربرد مناسب برای ارتقاء التیام و پیشگیری از عوارض ضروری است. دستورالعمل های ارائه شده با پانسمان زخم خود را دنبال کنید و در صورت نیاز آن را تغییر دهید تا مطمئن شوید که زخم شما تمیز و محافظت می شود.
برای هر گونه علائم عفونت مراقب زخم باشید. اگر قبل از بدتر شدن متوجه آن شوید، احتمالاً در درازمدت از مشکلات زیادی نجات خواهید یافت. برخی از علائم رایج نگرانی می تواند شامل قرمزی، تورم یا چرک باشد. اگر متوجه هر یک از این علائم شدید فوراً با متخصص مراقبت از زخم خود تماس بگیرید.
اگر زخم عمیق یا شدید داشته باشید، در صورت عدم درمان می تواند بدتر شود و عوارض شدیدی را به دنبال داشته باشد. اگر در مورد زخم یا پانسمان زخم خود نگرانی دارید، با ما تماس بگیرید.
منبع:
